18-days campaign on Women and Social Justice

18-DAYS CAMPAIGN ON WOMEN AND SOCIAL JUSTICE

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nilagdaan ni dating Pangulong Gloria Macapagal Arroyo ang Proclamation 1172 noong Nobyembre 17, 2006 na pagsasabatas ng isang advocacy campaign na tinawag na 18-Day Campaign to End Violence Againt Women. Ito'y taun-taon na labingwalong araw na kampanya mula Nobyembre 25 - International Day for the Elimination of Violence Against Women hanggang Disyembre 12 - International Day Against Trafficking.

Gayunman, una muna'y 16-Day Campaign Against Violence Women, mula Nobyembre 25 - International Day to Eliminate Violence Against Women hanggang Disyembre 10 - International Human Rights Day. Subalit binago nga ito ng Proklamasyon ni GMA upang isama ang International Day Against Trafficking.

Ngayon naman, naisipan nating magmungkahi na dapat may 18-days na kampanya rin mula Pebrero 20 - World Day of Social Justice hanggang Marso 8 - International Women's Day. Bakit?

Sa global ay may 16 Days of Activism against Gender-Based Violence mula Nobyembre 25 hanggang Disyembre 10, at sa ating bansa ay may 18-Day Campaign to End Violence Againt Women, mapapansin nating parehong inuna ang pandaigdigang araw ng kababaihan laban sa karahasan - Nobyembre 25. Habang sa global ay tinapos naman ito sa International Human Rights Day.

Sa ating Saligang Batas naman, mayroong tayong Artikulo 13 hinggil sa Social Justice and Human Rights. Magkaugnay ang hustisyang panlipunan at karapatang pantao kaya marahil pinagsama ito sa isang Artikulo. Nakasaad nga sa seksyon 1 nito ang pagpapahalaga sa karapatang pantao: "Section 1. The Congress shall give highest priority to the enactment of measures that protect and enhance the right of all the people to human dignity, reduce social, economic, and political inequalities, and remove cultural inequities by equitably diffusing wealth and political power for the common good." habang sa Seksyon 2 naman ay ang pagpapahalaga sa katarungang panlipunan o hustisyang panlipunan: "Section 2. The promotion of social justice shall include the commitment to create economic opportunities based on freedom of initiative and self-reliance."

Magkaugnay din bilang isyu ng kababaihan ang Marso 8 - Pandaigdigang Araw ng Kababaihan, at Nobyembre 25 - International Day for the Elimination of Violence Against Women.

Kaya ang mungkahi ko, kung may 18-Day Campaign to End Violence Againt Women, dapat ding may 18-Days Campaign on Women and Social Justice, kung leap year tulad ngayong taon, at magiging 17-Days Campaign on Women and Social Justice, kung hindi leap year.

Mahalaga ang social justice sa kababaihan. Mahalagang makamtan ng kababaihan ang hustisyang panlipunan. 

Marahil may magsasabing dagdag lamang ito sa mga kampanya sa kababaihan. Marahil may magsasabing mayroon nang CEDAW o Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women.

Ayon sa praymer na Tagalog hinggil sa CEDAW: "Ayon sa paunang salita ng CEDAW, ang patuloy na diskriminasyon laban sa kababaihan ay patunay lamang na hindi sapat ang mga internasyunal na makinarya sa karapatang pantao na ipagtanggol ang karapatang pantao ng babae. 'Ang diskriminasyon laban sa kababaihan ay malinaw na paglabag sa mga prinsipyo ng pagkakapantay-pantay at paggalang sa karapatang pantao' na siyang kumikitil sa partisipasyon ng babae, kapantay sa lalaki, sa lahat ng larangan ng kaunlaran at kapayapaan."

Doon ay mas pintungkulan ang karapatang pantao, at hindi nabanggit ang hustisyang panlipunan. Marahil ay ating pansinin o pokusan paano naman ang hustisyang panlipunan sa kababaihan? Nariyan ang sinasabing double burden o triple burden sa kababaihan, tulad ng manggagawang kababaihan na pagkagaling sa trabaho ay siya pang magluluto ng hapunan at mag-aasikaso ng mga anak, imbes na magpahinga galing sa trabaho. Tapos ay baka hindi rin pantay ang sahod ng manggagawang kalalakihan sa manggagawang kababaihan, gayong pareho silang walong oras na nagtatrabaho. Halimbawa lang iyan.

Kaya ang mungkahi ko, magkaroon din ng 18-Days Campaign on Women and Social Justice mula Pebrero 20 - World Social Justice Day hanggang Marso 8 - International Women's Day, kung leap year, at kung hindi naman leap year ay 17-Day Campaign on Women and Social Justice. Ginawan ko ng tula ang munting kahilingan o mungkahing ito:

PANLIPUNANG HUSTISYA PARA SA KABABAIHAN

karapatang pantao ng kababaihan

sa buong daigdigan ay dapat igalang

sila ang kalahati ng sangkatauhan

lola, inay, tita, single mom, misis, inang

ngunit dapat din nating pagtuunang pansin

ang katarungang panlipunang dapat kamtin

ng kababaihan, ng lola't nanay natin

ng single mother, ng dalaga't daliginding

bigyan natin ng araw ng pag-aalala

iyang usapin ng panlipunang hustisya

para sa kababaihan ay makibaka

kumilos tungong pagbabago ng sistema

mugkahi'y ikampanya natin, nila, ninyo

mula Pebrero Bente hanggang Marso Otso

ay labingwalong araw na kampanya ito

na kung hindi leap year, araw ay labimpito

02.12.2024

* Pinaghalawan ng datos:

https://www.officialgazette.gov.ph/2006/11/17/proclamation-no-1172-s-2006/

https://chanrobles.com/article13.htm

https://www.dbp.ph/wp-content/uploads/2018/06/CEDAW.pdf

* litrato mula sa pahayagang Pang-Masa, Pebrero 11, 2024, p.2